Yer yine Ankara ve konu yine trafik. Çok değil daha bir ay önce ATO’ nun Kongre Salonunda 12 – 14 Kasımda gerçekleştirilen ‘’6. Karayolu Trafik Sempozyumu’’ nu üç gün izleyip, arkasından da değerlendirmeleri (17 Kasım tarihli ‘’Bir Sempozyumun Ardından’’) başlıklı yazımda kaleme alıp, görüşlerimi sizlerle paylaşmıştım.

        Bu defaki Trafik Sempozyumu Gazi Üniversitesi ve ATO’ nun ana sponsorluğuyla 7 – 8 Aralık’ ta The Green Park Hotel’ de gerçekleştirilen ve iki gün devam eden, (Sürdürülebilir Ulaşım İçin Yol ve Trafik Güvenliği ‘’ROTRASA’’ Road And Traffic Safety Congress For Sustainable Transportation) kongresi oldu.

        ROTRASA Düzenleme Kurulu Başkanı Prof. Dr. Hülagü KAPLAN (Gazi Üni. Trafik Planlama – Uygulama ABD. Başkanı) açılış konuşmasını müteakiben sırasıyla, ATO adına Erdoğan YILDIRIM, U. D. H. Bakanlığından Fatih TURAN ve G. Ü. Rektörü Prof. Dr. Süleyman BÜYÜKBERBER birer konuşma yaptılar.

        Hülagü Hoca; ROTRASA’ nın kuruluş başlangıcından itibaren günümüze gelene kadarki süreci ve gelecekteki projeleri hakkında bilgi verirken, şimdiye kadar ulusal olarak gerçekleştirilen bir kongre olduğunu, kısmet olursa önümüzdeki yıldan itibaren de uluslararası düzeye taşınmasına yönelik çalışmalar yapılması gerektiğini belirtti.

        Erdoğan YILDIRIM; Ulaşımın 4 unsuru olan (Kara – Hava – Deniz – Demiryolu) nun Ankara da üçünün mevcudiyetine yönelik, Ankara’ nın direkt yurtdışı uçuşlara açılmasıyla İstanbul’ un yükünün hafifleyeceğini, bu vesileyle de Cumhuriyetin Başkentinin Ulaşımın da Başkenti olacağını bildirdi.

        Fatih TURAN; ATO temsilcisinin talebinin değerlendirileceğini, otoyol ağının sürekli arttığını, bakanlık bünyesindeki çeşitli değişik genel müdürlükler (DAHMİ – Limanlar – Demiryolları – VS.) ve kent içi raylı sistemler projelerinin ayrıca, tüp geçit ve yerüstü projeleri ile çeşitli büyük şehirlerdeki metrolarla ilgili çalışmaların devam ettiğinden bahsetti.

        Süleyman Hoca; Rektör olarak kendisinin hekim olmasından dolayı bu konunun direk içinde olmadığını, fakat Genel Müdür Fatih TURAN’ ın verdiği bilgilerden fevkalade etkilendiğini, üniversite olarak ulaştırmayla ilgili çok değerli çalışmalar yapıldığını, bunun da devam edeceğini belirtti.

        Konuşmalardan sonra bu çalışmalarda emeği geçenlerin plâketlerinin takdimi gerçekleşti. Sempozyumun sekretaryasının başında bulunan Yrd. Doç. Dr. Hayri ULVİ (Kentiçi Ulaşım Teknoloji Araştırma Merkezi ‘’KUTEM’’ Müdürü) plâketini Hülagü Hocanın elinden aldı.

        Kongre, ülkemizin yaşam kalitesi ölçütlerinde en zayıf olduğu, ciddi insan ve maddi varlık kaybı verdiği, elde edilen teknolojik ilerlemeye rağmen bunun yansıtılamadığı, yol ve trafik güvenliği konusunda, yaşam kalitesini yükseltecek ilerlemenin, sürdürülebilir ulaşım kapsamında sağlanması vizyonu ile ulusal kongre olarak gerçekleşmiştir.   

        Kongrede 250 dolayında akademisyen, ulaştırma – trafik sahasında çalışan uygulayıcılar, 10 ayrı oturumda bildiri sunumları ve tartışmaları, Pendik – 1 ve 2 ile dönüşümlü Taksim Salonlarında gerçekleşti.

        Ulaşım planlarını; kentiçi otobüs – minibüs – taksi – tramvay – hafif raylı sistem ve metro gibi raylı ulaşım türlerinin bütünleşememe sorunlarını; akaryakıt taşımacılığı gibi tehlikeli madde taşıma cılığını ve ulaşım lojistiğini; engelliler, engeller ve erişebilirliği; kentlerde bisiklet kullanımı, imkân ve problemleri ile tartışıldı.

        Bugüne kadar yapılmış yol ve trafik güvenliği ile ilgili kongrelerden farklı olarak, bu kongrede engelli ve egeli olmayan herkesin eşdeğer olarak istediği yere erişebilirliğin problem ve imkânları, kentlerde bisiklet kullanımının ve bisiklet için düzenlemelerin problem ve imkânları, taşıt ve sürücü konularına eşdeğer olarak gündeme getirildi.

        Diğer bir farklılık üniversite öğrencilerine kongre ortamında verilen yer ve ilgi oldu. Üniversite lerin öğrenci bisiklet topluluklarından katılım ile bisiklet kullanımı ve problem – imkânları paneli düzenlendi.   

        Aynı zaman diliminde ve farklı salonlarda gerçekleşen sunumlardan, değişik konulara göre iştirak ederek izleyebildiğim oturumlardaki değerlendirmeleri ve gözlemlerimi açıklamak istiyorum:

        Nüfusu 100 bini geçen şehirlerin ‘’Ulaşım Ana Planı’’ yapmak zorunda oldukları söz konusu. Aksi takdirde gelecekte o şehirlerin çok sıkıntı yaşamaları mevzuubahis. Bu planın hazırlanmasında görev alacak olan ekibin mutlaka Şehir Plancı, Ulaşım Uzmanı, Trafik Mühendisi - Teknikeri başta olmak üzere teknik ekibin yapacağı bilimsel çalışmayla gerçekleştirilmesi gerekiyor. Hazırlanacak olan bilimsel planın, mutlaka halkın onayı alındıktan sonra uygulamaya konulması icap ediyor! 

        ‘’Ulaşım Ana Planı’’ nın hazırlanması o şehrin geleceğiyle ilgili olmazsa olmazı olduğu için ve dört başı mamur bir çalışmanın da yaklaşık 3 – 4 yılı bulan bir sürede neticelenebildiğinden dolayı, başkanlık seçimine aday olacak kişilerin bu projeyi neticelendirmek suretiyle, seçildiklerinde bunun sonucunu görebilmeleri çok istisna oluyor. Bunun için böyle bir projenin seçim vaadi yapılarak yola çıkılmasının son derece yanlış olduğu gerçeği ortaya çıkıyor!

        Günümüzde bu çalışmanın en güzel ve başarılı olanının da Eskişehir’ de gerçekleştirilmiş olduğu ortaya çıkıyor. Zira ‘’Şehirler İnsanlar İçindir’’ sözünden hareket eden bir başkanın olduğu bu şehirdeki tüm uygulamalar bilimsel olarak ve halkın onayına sunularak gerçekleştiriliyor. Bunun sonucunda da geçmişte adeta kanalizasyon olarak akan PORSUK ÇAYI, bugün üzerinde gondol gezintisi ve su üstü ulaşımı yapılan, etrafı sayfiye alanı olan şehrin bir parçası durumundadır.

        6 Milyonluk şehir olan Ankara’ da ilgili meslek odalarına kayıtlı 2053 Minibüs, 200 Özel Halk Otobüsü, 7200 Özel Servis Aracı ve 7701 Ticari Taksi bulunuyor. Ö. H. Otobüsleri durakların sivil araçlarca işgal edilmesinden ve K. Y. Trf. Kanununda Ö. H. O. kavramının olmadığından şikâyetçi. 65 yaş üstü ücretsiz taşımanın uygulanabilmesi için de devlet desteğinin gerekliliği söz konusu.

        Ö. S. Araçları işçi – okul – memur servislerinin hepsinin de 1 – 1. 5 saatlik zaman diliminde sabah ve akşam trafikte olduğundan olağanüstü yoğunluk yaşandığı, oysaki bunların başlangıç ile bitiş saatlerinin 30 – 45 dak. kaydırılmasıyla belli bir serbestlik oluşması talebi bildiriliyor.

        Ayrıca mevcut taksi sayısının 3000’ inin fazla, 4700’ ünün yeterli olacağı, bunun genelde milli ekonomiye çok yönlü zararının irdelenmesi gerektiği, vaktiyle birtakım hesapların sonucu verilmiş olan plakaların, bugün geldiği noktanın ortada olduğu belirtiliyor. 

        Tehlikeli Madde Taşımacılığıyla ilgili konulardan olan ‘’ADR Yeterlilik Onayı’’ olmadan imal edilen tankerlerin tehlikelerine yönelik olarak, şu anda Türkiye de 18 tane ADR onaylı tanker imalat üreticisi firması mevcut. 2018’ den sonra ADR’ siz tanker çalıştırılmayacağı, mevcut üreticilerinde bu tarihe kadar ihtiyaç sayısı kadar tanker üretmesinin söz konusu olmadığı, ayrıca tanker altındaki araç şasesinin de aynı özelliklerde olması zorunluluğundan bahsedildi.

        Engellilerle ilgili erişilebilirliğin sadece Engellilerin ve 65 yaş üstünün sorunu olmadığını, herkes için gerekli olduğu, (çocuk arabalı bir bayanın da aynı mağduriyete muhatap olduğu) nun bilinmesi ve uygulamaların buna göre tespit edilmesi gerekmektedir.

        Trafik güvenliği açısından ve sürücülerin dikkatini çekmek amacıyla yol üstlerine çeşitli şekillerde oluşturulan ‘’Sarsma Bantları’’ nın ne denli önemli olduğu şu örnekle açıklanabilir. 110 Km / sa. hızda gözün 2 saniye kapatılmasıyla kat edilen yol 61 m. Yine 90 Km. / sa. hızda ise 50 m. yol alınıyor! Diğer bir şekilde bu kadarcık saniye dalgınlık!!!

        İşte bu kadar hayatî öneme haiz bir iş olan sürücülüğün Türkiye’ deki istatistikî tahsil ortalaması ‘’Ortaokul 2’ den Terk’’ e tekabül ediyor. Bundan dolayıdır ki günlük ortalama 30 insan kan gölüne dönen karayollarımızda, adına kaza denilen ‘’Trafik Katliamları’’ na kurban gidiyor!

        Avrupa ülkelerinde Ana Okulundan itibaren tatbiki olarak verilen ‘’Trafik Dersi’’, bizde adından gayrisi milli olmayan eğitim sisteminde, daha yakın zamanda seçmeli ders olarak müfredata konulup, bilahare de kaldırılıyor!

        Ondan sonra vatandaş 18 yaşına gelip ehliyet için ‘’Sürücü Kursu’’ nun kapısına dayanınca, ‘’Trafik Dersi’’ yle karşı karşıya kalıyor. O yaşa gelene kadar ailesi ve çevresinden edindiği terbiye – bilgi ve görgü ne ise, bu saatten sonra o kişiye Sürücü Kursunda sen ne verebilirsen, kişinin alacağı o kadardır! Ondan sonra da yollar kan gölü, kazalar katliam gibi! Ne olması bekleniyor, tabii ki olacağı bu!

        Gazi Üniversitesince 2001 yılında başlatılan bu kongre 2007’ ye kadar sürüp, sekiz sene gibi uzun bir aradan sonra sekizincisi 2015’ te, Prof. Dr. Hülagü KAPLAN Hocanın Başkanlığındaki akademik kadrosunun, KUTEM Müdürü Yrd. Doç. Dr. Hayri ULVİ ve asistanlarının olağanüstü gayretleriyle yeniden ortaya çıkmış bulunuyor.

        Dileğimiz odur ki, bu kongrede tespit edilen eksiklikler ve aksaklıklar, ilgili – yetkili ve sorumluları artık durumun önemine binaen gereken hassasiyeti göstermekten geri kalmazlar. Bu Ulusal Kongre de aradan geçen sekiz seneden sonra, bir dahaki sefere Uluslararası Kongre olarak ve daha kapsamlı bir şekilde yoluna devam eder inşallah.