Türk Milleti’nin
kurtarıcısı, bağımsız bir şekilde yaşadığımız devletimizin kurucusu Mustafa
Kemal Atatürk’ü vefatının yetmiş dokuzuncu yılında rahmet ve minnetle anıyoruz.
Atatürk’ü bir
çok yönü ile anlatıp anma imkanımız var tabiî ki o çok yönlü bir kişi olması
sebebi ile son dönemin sadece Türkiye’de değil dünyada da büyük bir lider
olduğunu göstermiştir. Bu yazımızda da bir dünya lideri olan Mustafa Kemal
Atatürk’ün sınırlarımız dışında bulunan heykel ve anıtlarından bahsetmek
istiyorum.
Atatürk’ün; yurt
dışında, bulunan anıt, heykel, büst, rölyef ve benzeri sanat eserlerini
derleyip toplamak tam olarak mümkün olmayan bir durumdur. Dünya liderleri
arasında kendi ülkesi dışında en fazla heykel ve anıtı olan Atatürk’tür diye
düşünüyorum.
Atatürk’ün “Yurtta barış,
dünyada barış” sözü hemen hemen dünyada ki bütün anıtlarında yer almış, Bu
söz Atatürk anıtlarında, İngilizce konuşulan ülkelerde Peace at Home, Peace
in the World şeklinde, Fransa’daki anıtlarda La paix à la maison, La
paix dans le monde, Küba, Havana, Peru’daki Atatürk anıt, heykel ve
rölyeflerinin altında Paz En Casa, Paz En El Mundo Almanya’da Frieden
zu Hause, Frieden in der Welt, Hollanda’daki heykelinde Felemenk yazılışı
ile Vrede thuis, vrede in dewereld şeklinde söylenmekte ve yer
almaktadır. Bu deyim adeta uluslararası bir atasözü halini almıştır.
Vefatının üzerinden onlarca
yıl geçmiş olmasına rağmen Mustafa Kemal’e ait eserler hiçbir ticari ve siyasi
ilişkiye istinaden dikilmemiştir. Tamamen Atatürk sevgisi ve onun şahsiyetine
duyulan saygıdan ibarettir.
Atatürk’ün İtalya’da Roma’daki heykelinin altında “büyük” anlamına
gelen “largo” kelimesi kullanılarak Largo Mustafa Kemal yazılmıştır.
Küba’da, Atatürk’ten başka hiçbir yabancı devlet adamının
heykelinin bulunmadığı söylenmektedir. Bu sözün tam olarak gerçeği yansıttığı
bilinmemekle beraber, gerçek olan şudur ki; bir çok sanat adamının heykel ve
büstünün bulunduğu Küba’da yabancı devlet adamı heykeli yok denecek kadar
azdır. Bu istisnanın en önemli örneği Atatürk’tür. Küba’daki ilk Atatürk
Heykeli’nin altında Türkçe ve İspanyolca olarak Türkiye Cumhuriyeti’nin
kurucusu- Yurtta Barış, Dünyada Barış yazmaktadır.
Bir başka heykeli de başkent Havana’nın en gözde mekanlarından Puerta
Caddesi’nde bulunmaktadır.
Dünyanın bir başka köşesinde Japonya’nın Higashimuro -
Wakayama’daki anıtın hemen altında Atatürk’ün orijinal imzası ile Yurtta
Sulh, Cihanda Sulh ibaresi yer almaktadır.
Avustralya’nın; Sidney, Canberra kentlerinde bulunan
heykellerin dışında Albany’deki heykeli deniz kıyısında yüksek bir
tepede, bir küre üzerinde bulunmakta ve ön tarafında Peace at Home Peace in
the World sözü yer almaktadır.
Şili’nin başkenti Santiago’da bulunan heykel ve rölyefinin altında
Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu,
vatanının fedakâr ve sadık hizmetkârı, benzeri olmayan kahraman, insanlık
idealinin canlı emsali. Bütün hayatını Türk Milleti’ne vakfetmiş, milletine kendi ruhunu, ateşini
vermiştir. Hatırası milletinin ruhunu ateşli tutan sönmez bir meş'ale olarak
yaşamaktadır.” ibaresi,
Venezuela’nın başkenti Caracas’da bulunan
heykelinin altında Modern Türk Devletinin kurucusu Kemal Atatürk yazısı
bulunmaktadır.
İsrail’in Yehud ve Be’er Sheva kentlerindeki anıtlarda benzer
ifadelerle “Türkiye Cumhuriyeti’nin
kurucusu Büyük Atatürk. Türk Milleti ve Türkiye’yi seven İsrail halkı, Sana
sonsuza kadar minnetkar kalacaktır.” sözleri yazılıdır.
Japonya, Kuşimato’daki heykeli çok görkemlidir. Atatürk, at üzerinde, sırtında pelerini, eli ile
ufku göstermektedir.
Kazakistan
Astana’da, kalpaklı,
sivil giysili, Kırgızistan’ın Bişkek ve Çolpan Ata kentlerinde
de gene kalpaklı, sivil giysili ve eli ile göğsünde bir kitap tutmaktadır.
Mexico
City’deki heykeli
çok ilginçtir. Yerde, giderek büyüyen ve yükselen bir ay yıldız içinde, elinde
şapkası ile gülümsemektedir.
Azerbaycan Bakü, Gence,
Nahcıvan kentlerinde, Türkmenistan Aşkabad’da, Moğolistan’da Ulan Bator, Makedonya Üsküp, Pakistan İslamabad, Larkane’de, Macaristan Budapeşte’de Atatürk adının verildiği sokakta, Romanya Bükreş ve Tulceo’da, Hollanda Amsterdam, Oostzaan,
Rotterdam’da, Yeni Zelanda Wellington, Hindistan Yeni Delhi, Amerika Birleşik Devletleri Washington’da
elini kaldırmış konuşur şekilde, New
Jersey, New York, Connecticut ve diğer ülke ve kentlerde, hiç
bilmediğiniz ve belki de çok kez önünden geçtiğiniz veya ilk kez gittiğiniz bir
yerde Atatürk adı, heykeli, anıtı, büstü, rölyefi ile karşılaşırsanız hiç
şaşırmayın.
Her yerde olduğu gibi orada
da bir Atatürk yaşıyordur ve sonsuza dek yaşayacaktır. Çünkü onun ilke ve
idealleri evrenseldir, insancıldır, çağdaş ve özgürlükten yanadır.
Bütün dünyanın takdir ettiği
günümüz Türkiye’sinin mimarı Başbuğ Mustafa Kemal Atatürk’ü bir kez daha rahmet
ve minnetle anıyorum.