KIŞ LASTİĞİNİN KAZA VE ÖLÜMLER AZALTAN ETKİSİ…!

‘’Sadece Kanundan kaynaklanan can güvenliğiniz için değil, başkalarının da yaşama hakkına saygınız için, KIŞ LASTİĞİ kullanın!’’

Alpay LÖK * (Mak. Y. Mühendisi)  * Fren Teknik - İstanbul

       Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından 8.11.2012 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan ve 27. 11. 2012’ de devreye giren “Kış lastiği Genelgesi” gereği, her yıl 1 Aralık –

1 Nisan tarihleri arasında ticari taşıtların, şehirlerarası yollarda Kış Lastiği takmaları zorunludur.

       10. 12. 2012 ve 10. 11. 2014 tarihlerinde iki önemli değişiklikten geçerek, bugüne kadar gelen Orta Avrupa’ nın ticari araçlar için en kapsamlı genelgesi gereği, en az 4 mm lastik diş derinliği zorunludur.

       Şehir içi taşımacılıkta Kış Lastiği zorunluluğuna Valilikler karar vermektedir. Ticari amaçla kullanılmayan otomobiller (özel araçlar!) “Kış lastiği Genelgesi” kapsamı dışındadır.

       Ancak soğuk hava şartlarının sürdüğü illerde otomobiller zorunlu olmasa da Risk Yönetimi gereği Kış Lastiği takmalıdır. Trafik Polisi kışın Kış Lastiği takmayan özel ve ticari araçlara 30 / 1 a maddesine göre Trafik cezası kesmektedir.

       Kış Lastiği, kışın kar yağsın yağmasın, düşük sıcaklıklarda aracın yola tutunmasını artırmakta, aşırı buzlanma olmadığı sürece kar üzerinde gitmesine - durmasına imkân vermekte.  

       Özellikle kuru yoldan kaygan yollara (Köprü ve Köprüyol üstünde buzlanma veya siyah buz vs.), ani girişlerde aracı yolda tutabilmektedir. Yani Kış Lastiği riskleri azaltmaktadır.

       Yaz lastiklerinin malzemesi 7° C’ ın altındaki sıcaklıklarda sertleştiği için yola tutunması azalmaktadır. Kış lastiklerinin ise, Lamelli özel desenlerinin yanı sıra, üretildikleri Silica esaslı malzeme 7° C’ ın altındaki hava şartlarında daha yumuşak kalmakta, kuru asfalt, kar ve buzda tutunmayı artırmaktadır. 

       Kış lastiği ile yapılan testlerde yere tutunma ve sürtünme katsayısını artırdığından, yaklaşık % 30 - 40 oranında fren yapma ile durma mesafesini kısaltmaktadır.

       Kış Lastiği ile ilgili Teknik Mevzuat şartlarını sağlayan lastikler, “Üç Tepeli Dağ içinde Kar Tanesi” (3 P M S F) sembolünü kullanabilirler. Bu sembolü taşıyan lastikler Kış Lastiğidir. Kış lastikleri dört tekerleğe de takılmalıdır, çünkü aracın en kısa mesafede durması hareket edebilme sinden daha önemlidir.

       İyi bir fren performansı ve kararlılık için dört tekerlekte de Kış Lastiği olması şarttır. Sadece çekiş olan tekerleklere Kış Lastiği takılması kuru ve kaygan yollarda aracın dengesini bozmakta dır. Aracın 4 tekerinden 2 tanesine Kış lastiği takmak, diğerisin de yaz lastiği bulundurmak, bir insanın bir ayağına kışlık bot diğerine yazlık sandalet giymeye benzer.

       Aracın dengeli ve güvenli bir şekilde yere tutunması yerine, bu denge ve güven sağlanamaz. Kaldı ki Kış lastikleri ortalama 4 yıl kullanılır ve yaz lastiğinin de kullanım ömrünü uzatır.

       Yeni Kış Lastiği takıldıktan sonra, kuru yol üzerinde 200 - 300 km yüzey alıştırması yapılması, bu sırada yüksek hızlara çıkılmaması, ani fren yapılmaması, dönemeçlere hızlı girilme mesi ve alıştırma yapılmadan da Kar üzerinde kullanılmaması önerilmektedir.

       Araç üreticisi çeşitli güvenlik etkenlerini de göz önüne alarak, araca takılacak lastiklerin yük sınıfını (Load Index) belirler. Bir araca fabrika çıkışı takılı yaz lastiğinin yük sınıfının altında Kış Lastiği takılamaz.

       Hafif Ticari ve bazı SUV araçları ilgilendiren bu konuya dikkat çekmek istiyoruz (1).

Karayolu Trafik Kanunu ve ilgili Karayolu Trafik Yönetmeliği gereği karlı ve buzlu yollarda “bir takım Kar Zinciri bulundurulması”  zorunludur. Bu zorunluluk Kış Lastiği takmış araçlar için de geçerlidir. Karlı yollarda Trafik yetkilileri Kış Lastiği takılı araçlardan da Kar Zinciri takmalarını isteyebilirler. Tehlikeli bir durum oluşmadan ve Trafik Polisi tarafından uyarılmadan, araç üreticisi tarafından tanımlanmış tekerleklere Kar Zinciri takılmalıdır.

1. Kışın kış lastiği takmayan ve bir kaza sonucu ölümlü, yaralanmalı ve maddi hasarlı kazalara sebebiyet verenlere birçok ülke sigorta şirketleri tazminat ödememektedir.

    

NOT: Daha teknik bilgi için bakınız (www.kişlastigi.com)

Kış Lastiği Seçimi:

Bir lastiğin Kış Lastiği sayılabilmesi için yanağında logosu, (Üç Tepeli Dağ içinde Kar tanesi) ‘’3 P M S F’’ olması şart.

Kış Lastiği seçerken Lastik Etiketi üzerindeki "Yuvarlanma direnci" ve "Islak Fren Mesafesi" değerleri C ve daha iyisi (B veya A) tercih edilmelidir.

"Islak Fren" değeri en önemli güvenlik kriteri. En az C olmalı. Soldaki "Yuvarlanma Direnci / Yakıt" kriteri de önemli. Ancak çok fazla kilometre yapılıyor ise. Bu nedenle az km yapanlar, "Yuvarlanma Direnci" kriterini önemsemeyebilirler.