ANKARADAKİ HIZLI TREN KAZASI
(MESLEKİ YORUM)
İHSAN MEMİŞ * (KTYG
Genel Başkanı * Eski TCDD Mensubu)
Konu:
ANKARADAKİ HIZLI TREN KAZASI;
Ankara marşandiz istasyonunda 13.
12. 2018 tarihinde meydana gelen hızlı tren kazasında 9 kişi ölmüş ve 84 kişide
yaralanmıştır. Kaza aynı hatta hem kılavuz
lokomotifin ve hem de çıkış yapan yüksek hızlı trenin aynı hatta çarpışmasıdır. Yani her iki
tren aynı hatta kafa kafaya çarpışmışlardır. 4 makinistten 3 ü de
ölmüştür.
Hata; gerek 657 Sayılı Devlet Memurları
Kanunu ve gerekse 6331 sayılı
İş sağlığı ve İş güvenliği kanununa göre işverene aittir. Yani TCDD yöneticilerine aittir. Olayda makasçı, sevk komutunu veren hareket memuru ve birde kondüktör tutuklanmıştır.
Hareket memuru trenin zamanında ve güvenli bir şekilde
sevkinden sorumludur. Makasçı verdiği ifadesinde Samsundan geçici görevle
geldiğini ve kendisinin elektronik makas kullanma eğitimini almadığını
söylemiştir.
Bu çok müthiş ve telafisi mümkün olmayan yönetim sorumluluğudur.
Kondüktör ise Yolcu ve bilet kontrolünü yapan kişi olup bu kazayı durdurma ile
bağlantılı hiç bir etkisi yoktur.
Bir ülkenin Başkentinde her yöne hızlı tren sefere koymuş iseniz buna
göre makasların, bunları kullanacak personelin eğitimi ile CTC denen, trenlerin güvenli bir şekilde sevkini yapan
sinyalizasyon sisteminin her yöne kurulması gerekmektedir. Sinyalizasyon
sistemleri bu gün için artık yerli firmalar tarafından yapılmakta ve
kurulmaktadır.
Hata payları çok düşük olup, ancak deprem heyelan veya yangın gibi
aşırı bir felaket anında devreden çıksa bile, bu takdirde yerini bu alanda
yetişmiş merkezi sistemde bulunan kumanda merkezine devir etmektedir.
Bu yatırımlar bir hızlı tren dizisi ve hattın döşenmesinin ancak 1 / 100 ine tekabül eder. Ancak bir
çarpışmada ölen insanların bedelleri, kapanan hattın zaman kaybı ve tamir
bedelleri bunların en az 20 katı
olmaktadır.
Ulaştırma sektöründe en büyük güvenlik, ehil ve yetişmiş personelin sevk
ve idaresinde yolcu ve yük treni çalıştırmaktır. Örneğin politik olarak
atanan bir ilkokul öğretmeni, bir zamanlar TCDD
de Eğitim Daire Başkanlığı yapılmıştır.
Bunun gibi örnekler de çoktur. Tren işletmeciliği bir ağır sanayidir. Bu
işletmecilikte akraba veya siyaset olmaz. Tren işletmeciliğinde mesleki kariyer
çok önemlidir. Örneğin Havacılık sektöründe her eleman yüzlerce eğitim ve
güvenlik testlerinden geçirilir.
Ayrıca Sayın Bakanın sinyalizasyon olmaz ise de trenler çalışır demesi
tamamen bilgi noksanlığıdır. Aynı mantıkla düşünülecek olursa, araçlarda
emniyet kemer olmadan, airbaglar olmadan veya kışın kış lastiği olmadan da
araçlar çalışabilir demek, artık günümüzde çok geride kalan söylemler
olmalıdır.
İnşallah bu kazadan ders alınarak hatlara gerek sinyalizasyon
sistemleri ve lokomotiflere önceden algı yapan güvenlik sistemleri takılarak
Türkiye daha güvenli ve mutlu yolculuklar yapar diye ümit etmekteyim.
Not: Bu yazımı daha önce yazmak düşüncem olmasına rağmen, sağlık sorunlarım
olduğundan bugün yazmak nasip oldu. İnşallah sağlık sorunlarım şifa
bulduğunda siz değerli üyelere daha çok yazılar gönderdiğim gibi, kıymetli
üyelerimizde yazarsa onları da sizlere ulaştırmak en büyük idealimdir.
Saygılarımla,
Karda ve Buzda Araç Nasıl Kullanılmalı?
Dr. Suat SARI * KTYG Gen. Bşk. Yrd. – İstanbul İl Temsilcisi.
Karlı ve buzlu zeminde yol alacaksanız,
aracınızı daha yumuşak kullanmanız gerektiğini, mutlaka aklınızda bulundurun.
Gaza asla sonuna kadar yüklenmeyin, hafif gaz vererek aracınızı kullanın.
Aracınızın vites geçişlerini yapmak için devir saatinin sona gelmesini
beklemeyin ve vites geçişlerini düşük devirlerde yapın. Frene basmanız gerektiğinde,
kuru zeminde frene bastığınız zamandan daha erken bir zamanda ve daha yumuşak
bir şekilde frene basın.
Araç Neden Kayar?
Aracınızı karda ve buzda sık sık
kaydırıyorsanız en temel hatanız, direksiyonu çevirme şekliniz dir.
Direksiyonun ani hareketlerle, fazla ve sert bir şekilde çevrilmesi aracınızın
kaymasına neden olacaktır. Aracınız kaymaya başladığında ise ilk yapmanız
gereken, aracınızın doğrultusunu düz bir şekilde sabit tutmaktır. Aracınız
kaymaya devam ediyorsa ve aracınızda ABS
yoksa frene kesinlikle basmayın ve aracınızı hafif direksiyon hareketleri
ile yönlendirmeye çalışın. ABS
bulunan araçlarda, frene hafif şekilde basılırken direksiyon hafif bir şekilde
çevrilerek manevra yapılmalıdır.
Buzlu Yolda Nasıl Hareket Edilmeli?
Buzlu ya da buzlu olması kuvvetle
muhtemel yollarda hız mutlaka düşürülmelidir. Tüm manevra lar, gaz ve frene
basmak gibi hareketler çok daha yumuşak ve sakin bir şekilde yapılmalıdır.
Debriyaj, fren ve gaza birden basılmamalı ya da bu pedallar birden
bırakılmamalıdır.
Gizli Buzlanma Nedir ve Nasıl Anlaşılır?
Su aniden donarsa gizli buzlanma oluşur.
Gizli buzlanmayı fark etmek gerçekten zordur. Köprü, viyadük, yüksek rakımlı
yollar, rüzgarlı alanlar, vadi ve yamaç içleri ile güneş almayan noktalar da
gizli buzlanma riski hayli yüksektir. Gizli buzlanmanın olduğu çoğu yerde uyarı
tabelaları da bulunur. Bu tarz yerlerden geçerken azami dikkat gösterilmelidir.
Yokuş Yukarı ve Yokuş Aşağı Karlı ve Buzlu Zeminde Nelere Dikkat Edilmeli?
Buzlu bir yokuş çıkacaksanız yokuşa
gelmeden aracınız hızını almış olmalıdır. Yokuş çıkma esnasında ise yüksek
viteste, düşük devirde hareket edilmeli. Bunun nedeni ise aracınızın yüksek
viteste torkunun daha düşük olmasıdır. Böylelikle patinaj engellenmiş olur.
Yokuş aşağı iniyorsanız ve yol çok buzlu
ise biraz daha fazla dikkatli olmalısınız. Aracınızı hızlandırmamaya özen
gösterin. Frene çok hafif bir şekilde basabilir, el frenini bir veya iki kademe
olacak şekilde, arka tekerlerinizi kilitlemeden çekebilirsiniz. Buna rağmen
aracınızın arka kısmı kaymaya başlarsa tüm frenleri bırakın ve direksiyonu
arabanın arka kısmının kaydığı yöne çevirerek kontra yapın.
Kara Saplanan Araç Nasıl Çıkarılır?
Kara saplanan araç, gaza yüklenilerek kesinlikle
yerinden çıkarılamaz. O anda, gaza hafifçe basarak, patinaj yapmadan geri
çıkmalısınız. Aracın oturabileceği yükseklikte kar birikintilerine ise
kesinlikle girmemelisiniz. Karda saplama halinde bir ya da birkaç lastiğiniz
patinaj yapıyorsa araç paspaslarından destek alabilirsiniz. Araç paspaslarınızı
lastiklerin altına koyarak hareket etmeye çalışın. Patinaj yapan lastiğin
altındaki kar temizlenmeli, lastiğin zemine tutunmasına yardımcı olunmalıdır.
Kara saplandığınız anda, gazdan ayağınızı çekerek bir üst vitese geçmeli siniz.
Bazı durumlarda patinaj yapmak zorunda da kalabilirsiniz. Aracınızın patinaj
yaparak lastiğinin zemine teması mümkünse bir miktar patinaj yapılabilir.