“ TIR
Park Freni Boşalması ” nasıl önlenir?
Alpay
LÖK / Mak. Y. Müh. / FRENTEKNİK (24 Şubat 2019)
"TIR
Park Freni Boşalması" kazalarını 2012'
den beri yakından izliyorum. Her
yıl internete düşen 10 - 12 kaza var. Gerçek sayının bunun çok üstünde
olduğunu tahmin ediyorum.
Acil tedbir alınması ve yetkililerin
dikkatinin çekilmesi gerekiyor.
Bu kazanın 2 nedeni var;
1) Sürücünün Çekici Park Freni (TFS)
"test" konumunu bilmemesi ve
kullanmaması,
2) Çekicinin Park Freni (TFS)
performansının yetersiz olması.
Bu kazaların önlenmesi için 4 adım atılmalı;
1) Araç Muayenesi Çekici Park Freni (TFS)
performansını yüklü (AKA) ölçmeli… (UDHB),
2) Sürücü Kursları Çekici Park Freni (TFS)
"test" konumunu öğretmeli……..…. (MEB),
3) Yol kenarı Denetiminde Çekici Park Freni (TFS) "test" konumu denetlenmeli. (UDHB).
4) Karayolu Trafik Yönetmeliği 118. madde
"Park etmede alınacak tedbirler" kısmına çekicilerle
ilgili ek maddeler eklenmeli.
7 - 20 Şubat 2019 arasında üç
tane "TIR Park Freni Boşalması" kazasının olması Murphy' nin şu sözünü hatırlattı: "Bir
şeyin ters gitme olasılığı varsa, ters gidecektir!"
Mevcut noksan ve kusurların sonucu bu
kazaların devam etmesi ne yazık ki kaçınılmaz.
Soru: "TIR Park Freni Boşalması" kazaları neden oluyor?
Yanıt: Çekici ve römorkların frenleri mevzuatlara uygun üretiliyor. Ancak MEB Sürücü Eğitim sistemindeki noksanlardan dolayı sürücüler Çekici El Freni TEST Konumunu
öğrenmiyor ve araç muayenesindeki noksanlardan dolayı çekici ve römorkların El Freni Muayenesi noksan yapılıyor.
Soru: "TIR Park Freni Boşalması" kazaları neden oluyor?
Cevap: Çekici ve römorkların frenleri mevzuatlara uygun üretiliyor. Ancak MEB Sürücü Eğitim sistemindeki noksanlardan dolayı sürücüler Çekici El Freni TEST Konumunu
öğrenmiyor ve araç muayenesindeki noksanlardan dolayı, çekici ve römorkların El
Freni Muayenesi noksan yapılıyor.
1) Çekicinin El Fren kolu çekilirse:
- Çekicinin Çiftli
Körüklerinin (Spring Brake Actuator, Kombizylinder, İmdatlı fren körüğü)
sadece yaylı kısmı mekanik fren yapar,
- Bu sırada Yarı - römork veya Römork üzerindeki Tekli
Körükler ve Çiftli Körüklerin (Spring
Brake Actuator, Kombizylinder, İmdatlı fren körüğü) sadece ön (membranlı) kısmı havalı fren yapar.
2) Çekicinin El Freni "Test" konumuna alınırsa:
- Çekicinin Çiftli
Körüklerinin (Spring Brake Actuator, Kombizylinder, İmdatlı fren körüğü)
sadece yaylı kısmı mekanik fren yapmaya
devam eder,
- Bu sırada Yarı - römork veya Römork havalı freni bırakır!
3) Park etmiş katarda römorkun hava basıncı azalırsa ne
olur?
- Yarı - römork veya Römork üzerindeki Tekli
Körükler ve Çiftli Körüklerin (Spring
Brake Actuator, Kombizylinder, İmdatlı fren körüğü) sadece ön (membranlı) kısmı düşük basınçla havalı fren yapmaya devam eder.
- Basınç düştükçe
römorkun fren kuvveti düşmeye devam eder ve sıfıra iner. Bu sırada römorkun Çiftli Körükleri (Spring Brake Actuator,
Kombizylinder, İmdatlı fren körüğü) yaylı kısımları kendiliğinden devreye
girmez. Çekicinin Çiftli
Körüklerinin (Spring Brake Actuator, Kombizylinder, İmdatlı fren körüğü) sadece
yaylı kısmı mekanik fren yapmaya devam
eder. Çekicinin Tespit Freni (Çiftli
körüklerinin yay kuvveti) tüm katarı o eğimde sabit tutmaya yetmezse, katar
yokuş aşağı kayar. TIR Park Fren Boşalması olur.
4) ECE R 13 Fren Mevzuatı ne istiyor?
- Çekicinin Tespit (Park) Freni tamamen mekanik olmalı ve
Azami Katar Ağırlığı (AKA) değerindeki katarı (örneğin 40 t) % 12 eğimde sabit
tutabilmelidir. (El Freni "Test" konumu
bu nedenle var).
- Römorkun Tespit (Park) Freni tamamen mekanik olmalı ve Kırmızı Park Freni butonu çekildiğinde, Azami Yüklü
Ağırlığı (AYA) değerinde (örneğin 35 t) kendisini % 18 eğimde sabit tutabilmelidir.
5) ÖZET:
Çekici El Fren kolu çekildiğinde aşağıdakilerden hangisi
doğrudur?
A.) Çekicideki
İmdatlı fren körükleri devreye girer. Römork fren körükleri devreye girmez. (Çekici MEKANİK ‘’İmdatlı’’ fren yapar. Römork fren yapmaz.) YANLIŞ
B.) Çekici ve
römorktaki İmdatlı fren körükleri devreye girer.
(Çekici ve Römork MEKANİK fren yapar.) YANLIŞ
C.) Çekicideki
İmdatlı fren körükleri, Römorktaki
havalı fren körükleri devreye girer.
(Çekici MEKANİK fren yapar. Römork HAVALI fren
yapar) DOĞRU
6) YAPILMASI GEREKENLER:
A - ) SÜRÜCÜLER: Katarı park ederken her seferinde El
Fren kolunu "Test" konumuna
getirmeli. Katar kayıyorsa araçtan inmemeli ve servise götürmeli. Katar
kaymıyorsa inmeli ve kırmızı römork Park
Freni butonunu mutlaka çekmelidir.
B - ) İŞLETME:
Çekici Tespit (Park) freni performansı belirli bir sıklıkla
(ayda bir) % 12 eğimli bir yolda denenmelidir.
Römork Tespit (Park) freni performansı belirli bir sıklıkla
(ayda bir) % 12 eğimli aynı yolda denenmelidir.
Sürücü ve teknik personel teorik / pratik fren eğitimi
almalıdır.