“ TIR Park Freni Boşalması ” nasıl önlenir?

Alpay LÖK / Mak. Y. Müh. / FRENTEKNİK (24 Şubat 2019)

"TIR Park Freni Boşalması" kazalarını 2012' den beri yakından izliyorum. Her yıl internete düşen 10 - 12 kaza var. Gerçek sayının bunun çok üstünde olduğunu tahmin ediyorum.

Acil tedbir alınması ve yetkililerin dikkatinin çekilmesi gerekiyor.

Bu kazanın 2 nedeni var;

1) Sürücünün Çekici Park Freni (TFS) "test" konumunu bilmemesi ve kullanmaması,

2) Çekicinin Park Freni (TFS) performansının yetersiz olması. 

Bu kazaların önlenmesi için 4 adım atılmalı;

1) Araç Muayenesi Çekici Park Freni (TFS) performansını yüklü (AKA) ölçmeli… (UDHB),

2) Sürücü Kursları Çekici Park Freni (TFS) "test" konumunu öğretmeli……..…. (MEB),

3) Yol kenarı Denetiminde Çekici Park Freni (TFS) "test" konumu denetlenmeli. (UDHB).

4) Karayolu Trafik Yönetmeliği 118. madde "Park etmede alınacak tedbirler" kısmına çekicilerle ilgili ek maddeler eklenmeli.

7 -  20 Şubat 2019 arasında üç tane "TIR Park Freni Boşalması" kazasının olması Murphy' nin şu sözünü hatırlattı: "Bir şeyin ters gitme olasılığı varsa, ters gidecektir!"  

Mevcut noksan ve kusurların sonucu bu kazaların devam etmesi ne yazık ki kaçınılmaz.

Soru: "TIR Park Freni Boşalması" kazaları neden oluyor?

Yanıt: Çekici ve römorkların frenleri mevzuatlara uygun üretiliyor. Ancak MEB Sürücü Eğitim sistemindeki noksanlardan dolayı sürücüler Çekici El Freni TEST Konumunu öğrenmiyor ve araç muayenesindeki noksanlardan dolayı çekici ve römorkların El Freni Muayenesi noksan yapılıyor.

Soru: "TIR Park Freni Boşalması" kazaları neden oluyor?

Cevap: Çekici ve römorkların frenleri mevzuatlara uygun üretiliyor. Ancak MEB Sürücü Eğitim sistemindeki noksanlardan dolayı sürücüler Çekici El Freni TEST Konumunu öğrenmiyor ve araç muayenesindeki noksanlardan dolayı, çekici ve römorkların El Freni Muayenesi noksan yapılıyor.

1) Çekicinin El Fren kolu çekilirse:

- Çekicinin Çiftli Körüklerinin (Spring Brake Actuator, Kombizylinder, İmdatlı fren körüğü) sadece yaylı kısmı mekanik fren yapar,

- Bu sırada Yarı - römork veya Römork üzerindeki Tekli Körükler ve Çiftli Körüklerin (Spring Brake Actuator, Kombizylinder, İmdatlı fren körüğü) sadece ön (membranlı) kısmı havalı fren yapar.

2) Çekicinin El Freni "Test" konumuna alınırsa:

- Çekicinin Çiftli Körüklerinin (Spring Brake Actuator, Kombizylinder, İmdatlı fren körüğü) sadece yaylı kısmı mekanik fren yapmaya devam eder,

- Bu sırada Yarı - römork veya Römork havalı freni bırakır!

3) Park etmiş katarda römorkun hava basıncı azalırsa ne olur?

- Yarı - römork veya Römork üzerindeki Tekli Körükler ve Çiftli Körüklerin (Spring Brake Actuator, Kombizylinder, İmdatlı fren körüğü) sadece ön (membranlı) kısmı düşük basınçla havalı fren yapmaya devam eder.

- Basınç düştükçe römorkun fren kuvveti düşmeye devam eder ve sıfıra iner. Bu sırada römorkun Çiftli Körükleri (Spring Brake Actuator, Kombizylinder, İmdatlı fren körüğü) yaylı kısımları kendiliğinden devreye girmez. Çekicinin Çiftli Körüklerinin (Spring Brake Actuator, Kombizylinder, İmdatlı fren körüğü) sadece yaylı kısmı mekanik fren yapmaya devam eder. Çekicinin Tespit Freni (Çiftli körüklerinin yay kuvveti) tüm katarı o eğimde sabit tutmaya yetmezse, katar yokuş aşağı kayar. TIR Park Fren Boşalması olur.

4) ECE R 13 Fren Mevzuatı ne istiyor?

- Çekicinin Tespit (Park) Freni tamamen mekanik olmalı ve Azami Katar Ağırlığı (AKA) değerindeki katarı (örneğin 40 t) % 12 eğimde sabit tutabilmelidir. (El Freni "Test" konumu bu nedenle var).

- Römorkun Tespit (Park) Freni tamamen mekanik olmalı ve Kırmızı Park Freni butonu çekildiğinde, Azami Yüklü Ağırlığı (AYA) değerinde (örneğin 35 t) kendisini % 18 eğimde sabit tutabilmelidir.

5) ÖZET:

Çekici El Fren kolu çekildiğinde aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A.) Çekicideki İmdatlı fren körükleri devreye girer. Römork fren körükleri devreye girmez. (Çekici MEKANİK ‘’İmdatlı’’ fren yapar. Römork fren yapmaz.) YANLIŞ

B.) Çekici ve römorktaki İmdatlı fren körükleri devreye girer.

(Çekici ve Römork MEKANİK fren yapar.) YANLIŞ

C.) Çekicideki İmdatlı fren körükleri, Römorktaki havalı fren körükleri devreye girer.

(Çekici MEKANİK fren yapar. Römork HAVALI fren yapar) DOĞRU

6) YAPILMASI GEREKENLER:

A - ) SÜRÜCÜLER: Katarı park ederken her seferinde El Fren kolunu "Test" konumuna getirmeli. Katar kayıyorsa araçtan inmemeli ve servise götürmeli. Katar kaymıyorsa inmeli ve kırmızı römork Park Freni butonunu mutlaka çekmelidir.

B - ) İŞLETME:

Çekici Tespit (Park) freni performansı belirli bir sıklıkla (ayda bir) % 12 eğimli bir yolda denenmelidir.

Römork Tespit (Park) freni performansı belirli bir sıklıkla (ayda bir) % 12 eğimli aynı yolda denenmelidir.

Sürücü ve teknik personel teorik / pratik fren eğitimi almalıdır.