Atatürk'ün
19 Mayıs 1919 yılında Samsun'a çıkmasıyla başlayan Anadolu'daki milli mücadele
hareketi, Yüzüncü yılı dolayısıyla tüm Yurtta çeşitli etkinliklerle
kutlanmaktadır.
Amasya, Erzurum ve Sivas'taki milli
ruhu galyana getiren çalışmalar coşkuyla hatırlatılırken 1919 Eylül Sivas -
1919 Aralık Ankara yaklaşık 3,5 aylık süre, özellikle Kırıkkale insanlarının
tarihe imza attığı bir dönemdir ki; Nedense hep göz ardı edilmektedir.
Bilindiği gibi Kırıkkale bir
Cumhuriyet şehridir. Fakat bu şehir kurulmadan önce de bu bölgenin köyleri
kasabaları mevcuttu. Bu köyler ve kasabalar milli mücadele döneminde o zor
şartlarda üzerlerine düşen vatanseverlik görevini yüksek bir inançla yerine
getirmişlerdir.
Kırıkkale'nin o tarihlerde (Genel
olarak 1919-1922 yılları arasındaki süre milli mücadele dönemi olarak kabul
edilir) en yoğun ve gelişmiş yerleşim yeri Keskin ilçesidir. Kırşehir ve Ankara
arasındaki coğrafya'ya özellikle ağırlığını koymaktadır.
Mustafa Kemal Paşa Sivas'ta milli
mücadelenin hazırlıklarını yaparken hedefinin artık Ankara olduğunun
hissettirmeye başlamıştı fakat o zamanki Ankara Valisi Muhittin Paşa
İstanbul'un aslında İngilizlerin emirleri doğrultusunda hareket ederek milli
mücadele ve karşı faaliyetler yapıyordu. Özellikle Mustafa Kemal'i Ankara'ya
sokmamak için Çorum ve Yozgat'ta İngiliz altınlarıyla kendisine tabi olunmasını
istiyordu.
13 Eylül 335 (1919) tarihinde Sivas'ta Heyet-i Temsiliye'nin şöyle bir karar aldığı
görülür; "Lereyan-ı milli aleyhindeki harekat-ı hainanesi takarrur eden ve devren Çorum'da bulunan Ankara Valisi Muhittin Paşa'nın derdestiyle
muhfuzen Sivas'a sevki zımmında...."
Muhittin Paşa aynı gün Ankara'ya
dönmek için Çorum'dan ayrılır. Bunun üzerine Ali Fuat Paşa'ya (Cebesoy)
tebligatta bulunuldu. Muhittin Paşa'nın tevkifi ile Sivas'a gönderilmesi rica
edildi. Fakat anılan bölgede en uygun ve güvenilir Kuva-yı Milliye Keskin'di.
Rıza Bey'e de ricada bulunuldu: ( Baykal- aynı eser s.5 ayrıca Kansu s.295)
Çünkü adı geçen bölgede en iyi
teşkilatlanma Keskin'de bulunuyordu. Keskin vatan severlik ve hürriyet ateşiyle
ilk örgütlenen ilk yerleşim yerlerinden biriydi.
Rıza Bey komutasındaki Keskin
Müfrezesi 19 Eylül 1919 günü Keskin'le Elmadağ arasındaki Kılıçlar Belinde
(Eski ipekyolu üzerindeki Demirli bel) Muhittin Paşayı yanındaki 60 kişilik jandarma ile birlikte
pusuya düşürmüşler. Paşayı yakalayıp jandarmaları serbest bırakmışlardır.
Tutuklanan Paşa 4 Keskinli yiğit tarafından 2 günlük bir yolculuktan sonra
Sivas'ta Mustafa Kemal'e teslim
edilmiştir.(Ayrıca bu konu, Keskin Cerit Kale köyünden Arap Ali oğlu Hacı
Mehmet Bey'den tarafımca dinlenmiştir)
Bu tarihi görev bölge de ve tüm
yurtta sevinçle karşılanmış Milli Mücadele'de yeni bir sayfa açmıştır. Aynı
Keskin Kuva-yı Milliye'si Mustafa Kemal ve Arkadaşlarını Kırşehir hududunda
karşılayarak 27 Aralık 1919 cumartesi günü Ankara'ya ulaşıncaya kadar eşlik
ederler.
Tüm Şehitlerimizi ve o ana şahitlik
eden Gazilerimizi saygı ve rahmetle anıyor, 19 Eylül 1919 günü'nü Kırıkkaleliler
adına kutluyoruz.