Yaya Hakları ve Demokrasi

Soru: Yaya geçidi tasarımının kökeni neresidir?

 Cevap: Romalılar

 Pompei / Napoli / İtalya

Resimlerden yaya geçidi ve yaya haklarının en az ikibin yıllık olduğunu varsayabiliriz.

 Yukardaki posta pulu 1971’de Almanya’da trafik kanununda yapılan değişikliği tanıtmak için basılmış. Yaya geçidinde öncelik hakkı olan yayalara, hızını azaltmadan yaklaşan sürücülere elle “yavaşla ve dur”anlamında uyarı işareti yapma hakkının verildiğini anlatıyor.

Alttaki resimde de bir ilkokul öğrencisine yaya geçidi olmayan bir sokakta trafik polisi gözetiminde karşıdan karşıya geçiş eğitimi verilmesi görülüyor.

Yeni yetişen genç kuşaklara trafik eğitimi verilmesi, trafikteki hak ve görevlerinin mümkün olan en erken yaşlarda öğretilmesi önemli. Hatta o kadar önemli ki, bu aynı zamanda bir Vatandaşlık ve Demokrasi eğitimi. Nasıl mı?

Aşağıdaki cümleler Prof.Dr.Erol Manisalı’nın 11.07.2011 tarihli Cumhuriyet gazetesindeki köşe yazısından alındı. Basında çıkan yazılar içinde yaya geçidi ve yaya haklarını en iyi anlatan belki de tek yazı. Böyle bir yazının bir bilim adamı tarafından yazılmış olması bizler için büyük bir şans.

“Bir toplumda trafik kurallarına uyum demokrasinin en önemli göstergelerinden birisidir.” 

“ yolu geçerken yaya geçidini kullanma hakkı elinden alınan vatandaş siyasal, sosyal ve iktisadi olarak da demokrasinin gerektirdiği katılımları gerçekleştiremez. Her zaman üzerine gelen bir güç bulunur.”“Güç bende” diyenler her şeye egemen olmaya başlarlar. Ortada demokrasi diye bir şey kalmaz!...”

“Yaya geçidindeki denge ile küresel dengeler arasında bir örtüşme vardır. Ancak bu konuda tersine bir korelasyon geçerlidir. Yaya geçidinde kurallara uyulmayan ülkeler ya işgal edilirler ya da himaye altına alınırlar. Çünkü o ülkelerde demokrasi çalışmaz”.

Yukardaki cümlelerden çıkarılabilecek özet şu: Bağımsızlık ve demokrasiyi korumak için yaya haklarını öğretmek, korumak ve kullandırmak şart. Kamu yönetimi öncülük etmeli. Yaya geçidinde durmayan sürücüye daha yüksek cezaların yanı sıra yayalara “hakkını koru ve kullan”bilinci verilmesi gerekli. “Ya kullan ya da kaybet”doğada ve evrimde geçerli olan bu kural demokrasi ve yaya hakları için de geçerli.

Yayaların trafikteki haklarını kullanmaları ve savunmaları aynı zamanda ülkelerinin bağımsızlık ve demokrasisini savunmalarıdır.

Alpay LÖK* Mak.Y.Müh. (28.12.2019).

Direksiyonda Telefona Bakanlar:

2 saniyenin telafisi 185 metre!

Telefonla uğraşmanın kazaları artırdığı gerçeği ortaya çıktı. Direksiyonda iki saniye telefona bakan sürücünün, direksiyon hâkimiyetini sağlaması için 185 metre boşluğa ihtiyacı var.

Jandarma Genel Komutanlığı, “Araç sürüşü esnasında cep telefonukullanımının etkileri’’ hakkında yaptığı araştırmada, seyir halindeyken cep telefonu kullanımının tehlikesini açıkladı.
Seyir halinde telefon kullanımının “Alkollü araç kullanmaktan daha tehlikeli olduğu”belirtildi. Raporda, cep telefonu kullanımı için, “Trafikte her an görülen bir tehlikeye dönüşmüştür” denildi.
“Bir sürücünün aracıyla saatte 120 km hızla giderken telefonunun çalmasısonucu ekrana bakmak için gözünü sadece 2 saniye süreyle yoldan ayırması durumunda görmeden alacağı mesafe 66 metre dir”.

Sürücünün tekrar yola baktığında ve durmayı veya manevra yapmayı zorunlu kılan bir tehlike gördüğünde, durabileceği mesafenin ise yaklaşık 119 metre olduğu vurgulandı. “Yani sürücünün 2 saniyelik süre için 185 metre lik bir boş alana ihtiyacı var” denilerek tehlikenin boyutu gözler önüne serildi.

            Diğer bir tarifle kat edilecek olan bu mesafe pratikte ölçümlediğimiz zaman, yaklaşık iki futbol sahası uzunluğuna tekabül etmektedir. Ki o hızda bir kazada ölüm mukadderdir!
            Şehir içinde ise saatte 50 km hızla giden bir araç sürücüsünün, 2 saniyede aldığı mesafe 27 metre olmaktadır. Bu hızla ilerleyen şoför durmak isterse, ayrıca 26 metrelik bir mesafeye daha ihtiyacı vardır.Yani toplamdabu mesafe53 metredir.

İşte bundan dolayı“Şehir içinde araçlarınsadece birkaç metre arayla birbirlerini takip ettiği göz önüne alınırsa, arkadan veya yandan çarpmalar kaçınılmaz olmaktadır”.
Ayrıca seyir halinde iken cep telefonu ile konuşan şoförlerde görülen olumsuz etkiler şu şekilde sıralanmaktadır:
- Muhakemede boşluk,- Yol şartlarına daha az dikkat,- Yol çizgisini takipte zafiyet, - Kalp atışı yüksekliği ve gerginlik,- Göz hareketlerinde azalma,- Görüş açısının azalması, - Tepki süresinde azalma olarak tespit edilmiştir.

Trafik canavarına 11 ayda 2 bin 346 kurban!

Türkiye genelinde 11 ayda meydana gelen 381 bin trafik kazasında 2 bin 346 kişi hayatını kaybetti, 264 bin kişi ise yaralandı. 15 milyon sürücüye 5.7 milyar lira trafik cezası kesildi.

Yapılan tüm ikaz ve artan denetimlere rağmen kural tanımayan sürücüler can yakmaya devam ediyor. Emniyet Genel Müdürlüğü verilerine göre yılın 11 ayında Türkiye genelinde meydana gelen 381 bin 996 trafik kazasında 264 bin 858 vatandaş yarandı, 2 bin 346 kişi hayatını kaybetti.

* 166 bin 83 kazaya sürücü, 14 bin 993 kazaya yaya, 3 bin 868 kazaya araç, 974 kazaya yol,

2 bin 406 kazaya ise yolcu kusuru neden oldu.
* Kazalardan 4 bin 281’i kırmızı ışıkta durmayan sürücüler yüzünden gerçekleşirken, taşıt giremez trafik işareti bulunan yerlere giren 4 bin 313 sürücü de kazaya davetiye çıkardı.

* Alkol alıp direksiyon başına geçen 2 bin 134 kural tanımaz sürücü, yaralamalı ve ölümlü kazalara karıştı. Aşırı hızla araç kullanan7 bin 082 sürücü de kazalara davetiye çıkardı.

* İstanbul’da 119, İzmir’de 116, Ankara’da 101 kişi trafik kazalarında hayatını kaybetti.
* 15 milyon 21 bin 568 sürücü ve yayaya 5 milyar 74 milyon 297 bin 297 lira ceza kesildi.
* Alkol alıp direksiyona geçen 166 bin 464 sürücü hakkında ise yasal işlem uygulandı.
* Çeşitli kural ihlalleri sebebiyle 1 milyon 301 bin 41 araç ise trafikten men edildi.