1873 yılında, İstanbul Fatih’te dünyaya gelen Mehmet Akif’i, İstiklâl Marşımızın kabulünün 99. yıl dönümünde, bir kez daha rahmetle ve şükranla yâd ediyoruz. Mehmet Ȃkif, edebiyat dünyasında “İstiklâl Şairi” olarak bilinir. Bütün ömrünü, içinde yaşadığı toplumun kurtuluşu için harcamış, örnek bir şahsiyettir.

Devrine göre çok iyi bilgi ve donanıma sahip olan Âkif, bunda, kendisini yetiştiren hocaların önemli bir payı olduğunu söyler. Bu bilgi ve kültürün yanı sıra ailesinden aldığı ahlaki terbiye de onun kişiliğinin oluşmasında en büyük etkenlerden biridir. Safahattaki manzumelerden birinde dipnot olarak babası için: “benim hem babam; hem hocamdır” der.

Bu ahlaki erdemle şahsiyet sahibi olmuş ve ömrünün sonuna kadar bu istikamet üzerine yaşamını devam ettirmiştir. Onun hayatında, bir kısım şair ve yazarlarda görülen zikzaklar pek görülmez. O, bildiği her doğruyu, kendi üslubunca ifade etmekten kaçınmamıştır. Bu doğruyu aktarma düşüncesini yeri gelmiş zamanın padişahına; yeri gelmiş İttihat ve Terakki Cemiyeti’ne karşı açıklamaktan hiçbir zaman çekinmemiştir.

Âkif, Millî Mücadele yıllarında İstanbul’da kalmanın, burada şiirler yazmanın faydasına inanmadığı için Anadolu’ya açılmış ve yaptığı ateşli vaazlarla milleti topyekûn bir mücadeleye yönlendirmiş, onların bilinçlenmesi için çaba sarf etmiştir. Balıkesir Zağanos Paşa Camiinde memleketin kurtuluşu için verdiği vaazlar ve 19 Ekim’de Kastamonu Nasrullah Camii’nde yaptığı meşhur vaazı buna örnek verilebilir.

Âkif, bu vaazlarda Osmanlı Devleti’nin içine düştüğü durumu izaha çalışarak bütün sömürgecilere karşı millî birlik ve bütünlük içerisinde karşı konulması gerektiği tezini işliyordu. Bunda da başarılı olduğu inkâr edilemez. Kurtuluş mücadelesinde Akif’in verdiği vaazlar, hem asker üzerinde hem de halk üzerinde milli birliğin tesis edilmesinde büyük görevler icra etmiştir.

Ankara’ya geldiği yıllarda patlak veren Konya isyanı için Meclis heyeti ile Konya’ya giden Akif, burada verdiği hutbe ve vaazlarla sükûneti temin etmiş, halkın isyana katılımını engellemiştir.

Birinci Mecliste görev alan Akif, muhalefet grubunda yer alır. İstiklal mücadelesinin sona ermesinden sonra oluşturulan ikinci mecliste yer almaz. Yeni hükümet onun ideallerini taşımadığı için 1923 yılında adeta küser gibi Mısır’a gider. İki yıl sonra tamamen oraya yerleşir. Üniversitede edebiyat dersleri verir. Kur’an-ı Kerim tercümesi üzerine çalışır.

1935 yılında istirahat için gittiği Lübnan’da sıtmaya yakalanır. Vatan topraklarından uzakta ölmek düşüncesi onu kahreder. İstanbul’a döner. 27 Aralık 1936 gecesi ruhunu teslim eder. Cenazesine hükümet ilgi göstermez. Kıymet bilen Türk gençliğinin omuzlarında resmi değilse bile milli bir törenle Edirnekapı Şehitliği’ne defnedilir. Çok üzücü bir manzaradır bu.

Mehmet Akif, 1920 yılının son aylarında yapılan İstiklâl Marşı güfte yarışmasına, içinde ödül olduğu için katılmamıştır. Sonra özel istek üzerine, ödül almamak kaydıyla bu yarışmaya katılmış ve kahraman ordumuza hitap eden İstiklâl Marşımızı yazmıştır. Marş, o günkü meclis tarafından kabul görmüş ve ayakta, coşkuyla, alkışlar içerisinde defalarca okunmuştur.

12 Mart 1921’de Mecliste kabul edilerek defalarca, heyecanla ayakta okunan İstiklal Marşımızı, şimdi bizler de aynı o coşku, heyecan ve gururla okuyoruz. Sözlerimizi de Âkif’in duasıyla bitiriyoruz: “Allah, bu millete bir daha İstiklâl Marşı yazdırtmasın.”