SGK’nın uygulamadaki kanuna göre aday çırak, çırak ve işletmelerde staj yapan öğrenciler hakkında iş kazası ve meslek hastalığı ile hastalık sigortası hükümleri uygulanmaktadır.

Stajyerlerin ve çırakların ilk işe başlama tarihi maalesef emeklilikte ilk işe başlama tarihleri olarak sayılmıyor, çünkü çalıştıkları dönemde adlarına yatırılan prim sadece %1 iş kazası ve meslek hastalığı primidir. Bu nedenle stajyerlerin ve çırakların her ne kadar ellerinde ilk işe başlama tarihlerini gösteren belgeleri olsa da emeklilikte bir işe yaramıyor.

Stajyer ve çıraklık sigortası SSK kapsamında bulunmaktadır. Ancak emekliliğe yarayan uzun vadeli sigorta kolları diye tabir edilen yaşlılık-malullük ve ölüm sigortaları kapsamında bulunmamaktadır. Bütün mesele stajyerlerin çalışırken bu sigorta kollarına da tabi tutulmamalarında yatmaktadır.

Kendimden örnek vermem gerekirse 1987’de meslek lisesinde stajer öğrenci, 1988 yılında ise Çırak Okulu öğrencisi olarak 50 yaşında emeklilik hakkını kazanmam gerekirken, ancak 1990 işçiliğe başlangıç tarihim emekliliğe sayıldığı için 52 yaşında emekli olabiliyorum. Stajda  geçen sürelerim prim günlerine eklenmiyor. Bunları borçlanma hakkı da verilmiyor.

Çıraklık süresinde bir fiil haftanın 5 günü işçi gibi tezgahta çalıştığımız için siğortamızın sadece iş kazası ve meslek hastalığı ile hastalık sigortası hükümlerince yatırılmış olmasını haksızlık olarak görüyoruz.

Bu sorunun çözülebilmesi yani hak kaybına uğrayan stajyer ve çırakların sorunun çözülebilmesi yani staj ve çıraklık sigortası ile  emekli olmak için iki yol vardır. Bu iki yol için de mutlaka yasal düzenleme yapılması gerekmektedir.

Bu yollar;

-          Birincisi stajyer ve çırakların çalışma başlangıçlarının doğrudan emeklilikte başlangıç kabul edilmesi

-          İkincisi ise staj ve çıraklıkta geçen sürelere aynen askerlikte olduğu gibi borçlanma hakkının verilmesinden ibarettir.

Bazı çırakların mahkeme yolu ile bu hakkı elde ettiklerini yani Yargıtay kararlarına göre çıraklık sürelerinin ilk işe başlangıç tarihi olarak kabul ettiğini onayladığı haberlerini de duyuyoruz. O halde mahkeme yolu ile elde edilebilecek bir hakkı hükümetin bir kanunla vermesi hükümetin kasasına artı olarak yansıyacaktır.

İkinci yolda stajyer ve çırakların ilk işe başladıkları tarih için kendilerine bir borçlanma hakkı verilsin, bir gün dahi olsa parasını vererek o günü satın alabilsinler ya da gerekirse o dönemin tamamını borçlanıp parasını vererek satın alsınlar. Kaldı ki avukatlar ve doktorlar staj ve asistanlık dönemlerini emeklilikte hizmetten saydırabilmektedirler. Bu anlamda bir eşitsizlik olduğuda ortadadır.

Çıkarılacak bir kanunla emeklilik için bu sürelere ihtiyacı olan sigortalılar borçlanma yolu ile çıraklık sürelerini hizmetlerine saydırdıkları gibi Sosyal Güvenlik Kurumu içindde ciddi bir kaynak olacaktır.

Bugün sanayide binlerce işsiz mühendisin yanında çalışacak ara eleman eksikliği had safhadadır. Staj sürelerinin emeklilik hesabına katılması meslek lisesine olan ilgiyi de artıracaktır.

Bunun yanında Çıraklık ve Staj Sürelerinin emeklilik sürelerine dahil edilmesi ile ilgili çıkarılacak kanun ile bir çok EYT’li daha erken emekli olabileceği için bir kısım EYT’lilerin de sorunlarına çare bulunmuş olacaktır.

Netice itibari ile devlet emeği ile ailesinin rızkını kazanarak emeklilik hayali kuran işçisini mağdur etmeyeceğini düşünüyorum. Bu sorunun iktidar muhalefet işbirliği ile çözülebileceğini ve bu sorunun çözümünde çalışanının yanında olan siyasetçinin de kazanacağını düşünüyorum.