Beşbinyıllık bir tarihe sahip Türk Milletidünyada en çok devlet kuran millet olma özelliğine de sahiptir. Gerçi bazı tarihçiler ne Cumhutbaşkanlığı forsundaki 16 Türk devleti ne de diğer Türk Devletlerini kabul etmezler. Tarih boyunca kurulmuş Türk Devletlerini Doğu Türk Devleti ve Batı Türk Devleti diye ikiye ayırırlar.

Sınıflandırma ne şekilde olursa olsun Türkler hiç  bir zaman devletsiz kalmamışlardır. Bugünde bağımsız yedi devletimizin olması ayrı bir gurur kaynağımızdır. Bağımsız Türk Devletlerinin sayısının artması ve bu devletlerin Turan’da buluşmaları dileğiyle.

HAZAR’IN İNCİSİ

AZERBAYCAN

Azerbaycan, Güney Kafkasya’nın doğusunda, Hazar Denizi’nin batısında 86.600 km2’lik bir sahada yer almaktadır. Bölgenin en önemli özelliği kuzey-güney, doğu-batı istikametinde uzanan stratejik geçit ve ticaret yolları üzerinde bulunmasıdır.

Nüfusu 9.981 milyon olan Azerbaycan’ın bu nüfusunun % 78,1’i Azerbaycan Türk’ü, % 7,9 Rus, % 14’ünü diğerleri teşkil etmektedir.

Azerbaycan doğal kaynaklar bakımından çok zengindir. Ülkenin en büyük yeraltı zenginliği petrol ve doğal gazdır. Petrolün % 77’si Hazar Denizi’nden sağlanmaktadır. Toplam petrol rezervi 8 milyar varil, doğal gaz rezervi 118,65 milyar m3 olduğu tahmin edilmektedir.

Azerbaycan’ı stratejik ülke yapan zengin doğalgaz ve petrol rezervleri yanında, eski SSCB, yeni Rusya Federasyonu’nun Basra Körfezi istikametinde Orta Doğu petrollerine yapacağı bir harekât yolu üzerinde bir üs durumunda bulunmasıdır.

Türkler’in Azerbaycan’a gelişleri M.Ö. Saka-İskit dönemine rastlamakta, M.S. 395 yılında Hun Türkleri’nin bir kısmının Azerbaycan’a geldikleri bilinmektedir. Azerbaycan’ın Türkleşmesi M.S. VII-VIII. yüzyıllarda tamamlanmış, Selçuklu, Atabegler, İlhanlılar, Safevîler, Afşar, Kaçar ve Hanlıklar döneminde de perçinlenmiştir.

Türkiye’nin Kafkasya ve Orta Asya’ya açılan kapısı olarak değerlendirebileceğimiz Azerbaycan Cumhuriyeti, bağımsızlığının 20. yılını kutlayan Azerbaycan zorlu ekonomik, siyasi ve sosyal problemleri büyük ölçüde aşmış egemen bir devlet olarak gelecek 10 yıllarda da Kafkasya’da istikrarın simgesi olmaya devam edecektir.

ORTA ASYA’NIN YÜKSELEN YILDIZI

 KAZAKİSTAN

Asya ile Avrupa arasında en önemli geçiş ülkelerinden biri olan Kazakistan doğuda Doğu Türkistan, güneyde Kırgızistan ve Özbekistan, batıda Hazar Denizi, kuzeyde Rusya Federasyonu ile çevrilmiş olup, yüzölçümü 2.717.000 km2’dir.

Başkentini Almatı’dan Akmola’ya taşıyan Kazakistan’ın nüfusu 16.679.000’dir. Nüfusu % 46’sını Kazak Türkleri, % 35’ini Ruslar, % 3’ünü Almanlar, % 3’ünü Ukraynalılar, % 11’ini ise diğerleri teşkil etmektedir.

Doğal kaynaklar yönünden zengin olan Kazakistan petrol ve doğalgaz üretimi açısından dünyada 23ncü sıradadır. Toplam, 2,1 milyar ton petrol, 1,7 trilyon m3 doğalgaz rezervi bulunmaktadır. Petrol üretimi 1993 yılı itibariyle 23 milyon ton, doğalgaz üretimi ise 6,7 milyar m3’tür.

SSCB’nin dağılmasından sonra 25 Ekim 1990 günü egemenliğini, 16 Aralık 1991’de bağımsızlığını ilân eden Kazakistan, 24 Eylül 1990 yılında Komünist Partisi birinci sekreteri olan Nursultan NAZARBAYEV’i Cumhurbaşkanı yapmış, 1991 yılında yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimlerini de Nazarbayev kazanmıştır.

Türk Cumhuriyetleri içerisinde en büyük coğrafi alana sahip olan Kazakistan, bağımsız bir devlet olarak girdiği 20. yılında Avrasya’nın parlayan yıldızı tabirini ne kadar hak ettiğini tüm dünyaya kanıtlamıştır.

ORTA ASYA’NIN TURİZM MERKEZİ

 KIRGIZİSTAN

Kuzey ve kuzeybatıda Kazakistan, güneybatıda Özbekistan, güneyde Tacikistan, doğu ve güneydoğuda Doğu Türkistan ile çevrelenmiş bulunan Kırgızistan Cumhuriyeti’nin yüzölçümü 198.500 km2’dir.

Başkenti Bişkek olan Kırgızistan’ın nüfusu 4.472.000’dir. Nüfus kompozisyonu % 52,4 Kırgız, % 20,9 Rus, % 12,7 Özbek, % 2,4 Ukraynalı, % 11,6 diğerleri oluşturmaktadır.

Önemli doğal kaynakları kömür, altın, cıva ve uranyumdur. Kırgızistan, Orta Asya’daki kömür rezervinin yaklaşık yarısını elinde bulundurmaktadır. Petrol ve gaz yatakları genellikle Fergana vadisi kuzeydoğu kesiminde yer almaktadır.

Kırgızlar’a ait ilk kanıtlar M.Ö. 2000 tarihine dayanmaktadır. M.S. VI.-XIII. yüzyıllarda ilk devletlerini kurmuşlardır.

SSCB’nin dağılmasından sonra 15 Aralık 1990’da egemenliğini, 31 Ağustos 1991 yılında bağımsızlığını ilân eden Kırgızistan’da Ekim 1990 yılında parlâmento tarafından Cumhurbaşkanı seçilen Aksar AKAYEV 12 Ekim 1991 ve 24 Aralık 1995 yıllarında yapılan seçimlerde tek aday olarak Cumhurbaşkanı seçilmiştir.

 Ağustos 1991 tarihinde bağımsızlığını ilan eden Kırgızistan, İpek Yolu’nun başlangıç noktasında, bölgenin önemli devletleriyle çevrili, jeopolitik açıdan son derece kritik bir coğrafyada yer almaktadır.

MEDENİYETLER BEŞİĞİ

ÖZBEKİSTAN

Özbekistan Cumhuriyeti Orta Asya’nın merkezinde Ceyhun ve Seyhun nehri ile Aral Gölü’nün meydana getirdiği ova ile Tanrı Dağları’nın batı eteklerinde yer almaktadır. Kuzey ve kuzeybatısında Kazakistan, doğu ve güneydoğusunda Kırgızistan ve Tacikistan, güneybatısında Türkmenistan güneyinde ise Afganistan ile komşudur.

447.400 km2’lik bir yüzölçümüne sahip olan Özbekistan nüfusunun (21.700.000) % 68,7’sini Özbek Türkleri, % 10’u Ruslar, % 4,2 Tatar Türkleri, % 4,2 Kazak Türkleri, % 3,9’unu Tacikler ve % 1,9’u Karakalpak Türkleri teşkil etmektedir.

Doğal kaynaklar yönünden zengin olan ülkede petrol, doğalgaz, kömür, altın, bakır, gümüş, volgram ve tungusten başlıca madenlerdir. Dünyanın en kaliteli altını Özbekistan’da üretilmektedir.

ORTA ASYA’NIN PARLAYAN YILDIZI

 TÜRKMENİSTAN

Hazar Denizi’nin doğusunda yer alan Türkmenistan Cumhuriyeti, kuzeyde Kazakistan, güneyde İran, güneydoğuda Afganistan, doğu ve kuzeydoğuda Özbekistan ile komşudur. Yüzölçümü 488.100 km2’dir.

Başkenti Aşkabat olan Türkmenistan’ın nüfusu 4.483.000 (1995)’dir. Bu nüfusun % 77’sini Türkmenler, % 9,2’sini Özbek Türkleri, % 0,9’unu Azerbaycan Türkleri, % 0,9’unu Ermeniler, % 0,1’ini Almanlar % 2,1’ini diğerleri teşkil etmektedir.

Türkmenistan doğal kaynaklar bakımından zengin bir ülkedir. Petrol, doğalgaz, sülfür, krom, kurşun, brom, kömür ve potasyum en önemli yeraltı kaynaklarıdır.

Türkmen adı tarih sahnesine X. yüzyılda çıkmış, ağırlıklı olarak Müslüman Oğuz boylarına verilen isim olarak kullanılmıştır.

Hazar Denizi’ne kıyısı olan en önemli Orta Asya Cumhuriyetlerinden biri. Dolayısıyla Türk Dünyası’nın Doğuya açılan kapısı konumundaki Türkmenistan, 27 Ekim 1991 tarihinde bağımsızlığını kazanarak tam bağımsız ve tarafsız devlet statüsüne kavuşmuştur.

YAVRU VATAN

KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ 

KKTC, Türkiye’nin 60 km güneyinde bulunan Kıbrıs adası üzerinde kurulmuştur. Yüzölçümü 3.335 km2’dir. Toplam 9.251 km2 olan ada yüzölçümünün % 35’i KKTC’ye aittir.

KKTC’nin nüfusu 200.587 olup, az miktarda Rum ve Maronit yaşamaktadır.

Bilindiği gibi 1878 yılında İngilizlere geçici bir süre verilen ada, İngilizlerin sözünde durmaması üzerine Türkiye’ye geri verilmemiş, zamanla nüfus çoğunluğuna kavuşan Rum kesimi ENOSİS’i gerçekleştirmek için Türk ve İngilizler’e saldırılara başlamışlardır.

Türkiye, İngiltere ve Yunanistan garantörlüğünde 1960 yılında kurulan Kıbrıs Cumhuriyeti, Rumlar’ın ENOSİS idealleri nedeniyle Türkler’e vahşi saldırıları karşısında 14 yıl sürmüş, 1974 Barış Harekâtı sonucu, 1975 yılında Kıbrıs Türk Federe Devleti, 15 Kasım 1983 yılında da bağımsız Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ilân edilmiştir.

Akdeniz'de yer alan en büyük üçüncü ada ve Anadolu yarımadasının 65 km güneyindeki Kıbrıs adasının kuzey kısmında yer alan uluslararası camiada yalnızca Türkiye tarafından tanınan Türk devleti. Eskiden Pakistan ve Bangladeş de KKTC'yi tanımaktaydı; fakat sonra tanımaktan vazgeçmişlerdir.

Kuzeyde Dipkarpaz, batıda Güzelyurt, güneyde de Akıncılar'a doğru KKTC toprakları yayılır. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ile Rum Kesimi toprakları arasında Birleşmiş Milletler'in kontrol bölgesi bulunmaktadır.