Mustafa Kemal,   Milli mücadeleyi ve 1927’ ye kadar olan inkılap hareketlerini anlattığı eseri olan Nutuk’a ; “1919 yılı Mayısının 19’uncu günü Samsun’a çıktım” diye başlar. 16 Mayıs’ta İstanbul’da Bandırma vapuruna bindikten sonra düşman zırhlıları arasından geçerken, güvertedekilere “Biz Anadolu’ya ne silah, ne cephane götürüyoruz; biz ideal ve iman götürüyoruz” diye sürdürür.

Mustafa Kemal Atatürk bağımsızlık mücadelesini başlatmak için Samsun’a geldiğinde, Anadolu halkı uzun savaşlardan çıkmış, imkânsızlıklar içinde yorgun, yılgın, en önemlisi de moralsizdi.

Anadolu’da yaşanan işgaller, zulümler ve çaresizlik karşısında teslim olmayı düşünmeyen onurlu Türk Milleti, yurdunu kurtarmak için, kaderiyle baş başa kalmıştı.

İşte aslında Mustafa Kemal’in asıl büyüklüğü burada saklı bence umutlarını, mücadele azmini kaybetmiş bir milleti yeniden ayağa kaldırmıştır. Bu milletin mayasında olan bağımsızlık ruhunu yeniden ortaya çıkarmıştır. Yeni bir savaşa hali kalmayan millet, işgalcilerin zulümlerine karşı canını ve namusunu korumak için, direnmeye başladı. Milleti harekete geçiren bu ruh milliyetçilik duygusu idi.

Anadolu’nun bağımsızlık mücadelesini ateşleyen Mustafa Kemal’e bu millet öyle inanır ki; Onunla birlikte Anadolu’nun her karış toprağında destanlar yazarken esaret altında kalamayacağını, kutsal vatan toprağının işgal edilemeyeceğini yedi düvele haykırır.

Sultan Ahmet’te Türk kadınının seslendiği gibi “Şerefsizce toprak üstünde yaşamaktansa şereflice ölmeyi tercih ederim.” Diyen  bu milletin gerçek evlatları ellerine babadan kalma çakaralmazları alıp dağa çıkmıştı.

Tabiki bu  günlerde emperyalistlerle işbirliği yapan, vatan toprağını satan hainler tarihin her döneminde olduğu gibi o günde vardı. Buna rağmen bu necip millet tıpkı Bumin Kağan’ın çerileri gibi fıtratını işleyerek bağımsızlığını yeniden kazanmasını bilmiştir.

Emperyalist güçlere karşı koyarak adeta küllerinden doğan bağımsız devlet olabilen bu millet Kurtuluş tarihini çok iyi okuması ve anlaması bir kahramanlık destanına sahip çıkması gerekmektedir.

Milli mücadeleye, Türk milletine, cumhuriyete düşman, işgalci artıkları Mustafa Kemal ve eserlerine düşmanlığa devam ederek mayalarının gereğini yapacaklardır. Ama burada görev asil Türk milletinin genç evlatlarına düşmektedir. 

Türk milletinin kaderinde ya tarih sahnesinden silinmek yada ilelebet payidar kalmak vardır. İşte bu yüzden bu gün önemli  ve  Cumhuriyetimiz kurulduktan sonra Atatürk, 19 Mayıs gününü doğum günü olarak kabul ederek Milli Mücadelenin önemini bir kez daha vurgulamıştır.

Türk Milletinin ve geleceğimizin teminatı gençlerimizin bayramını kutluyor bu eserin mimarı Mustafa Kemal Atatürk’ü, silah arkadaşlarını ve aziz şehitlerimizi şükran, minnet ve rahmetle anıyorum.