Kırıkkale merkeze bağlı Karacalı Köyü’nün tarihî kökenleri, akademik bir çalışmayla yeniden ele alındı. Emekli Tümgeneral ve akademisyen Doç. Dr. Güray Alpar tarafından hazırlanan çalışmada, Karacalı Köyü örneğinden yola çıkarak Anadolu’daki yer isimlerinin tarihî arka planı incelendi. Alpar, bu tür araştırmaların sayısının azlığına dikkat çekerek, yer adlarının yüzeysel bilgilerle açıklanmasının yaygın olduğunu ifade etti.
Araştırmada, Karacalı isminin yalnızca Kırıkkale’ye özgü olmadığı, Türkiye’nin farklı illerinde aynı adı taşıyan köylerin bulunduğu belirtildi. Bu yerleşimlerin, Türk boylarının tarihî göç yolları ve yerleşim politikalarıyla bağlantılı olduğu değerlendirildi. Ayrıca, Özbekistan’da dahi benzer bir yer adının bulunduğu tespit edildi.
Karacalı Köyü’nün yer aldığı bölge, tarihsel olarak da önemli izler taşıyor. 2013 yılında köyün kuzeyinde yapılan kazılarda, “Eski Ören” adıyla bilinen antik bir yerleşim ortaya çıkarıldı. Bu bulgu, bölgenin Hatti ve Hititler başta olmak üzere birçok medeniyetle bağlantılı olduğunu gösteriyor. Böylece Karacalı’nın tarihî geçmişinin M.Ö. 3000’lere kadar uzandığı tahmin ediliyor.
Doç. Dr. Alpar, Karacalıların Oğuzların Bozok koluna mensup olduğunu ve bu boyun Osmanlı döneminde uygulanan yerleştirme politikalarıyla bugünkü bölgelere getirildiğini kaydetti. 1578 tarihli Osmanlı arşiv belgelerinde, Karacalı isminin yanı sıra Ulaş, Hacılar, Yahşihan ve Kırık gibi boy isimlerinin de Çankırı Sancağı içinde yer aldığı görülüyor.
Araştırma ayrıca, Karacalı köyüne ait yer adlarının eski Türkçeyle bağını da ortaya koyuyor. Köy sınırlarında bulunan “Çevlik” adlı bölge, Kaşgarlı Mahmut’un Divan-ı Lugat-ı Türk adlı eserinde “bağlık, bahçelik yer” anlamında kullanılan bir kelime olarak geçiyor. Bu da köydeki kültürel sürekliliğin dil üzerinden takip edilebileceğini gösteriyor.
Köyün tarihî belleğinde, Çanakkale Savaşı’nda şehit düşen isimler de yer alıyor. Mustafa oğlu Ali, Kadir oğlu Hacı Ömer, Mahmut oğlu Hasan, Abdullah oğlu Hüseyin ve Hamza oğlu Musa gibi isimlerin köy mezarlıklarında yer alması, bölgenin vatan savunmasındaki yerini de ortaya koyuyor.
Çalışma, Anadolu’daki yer adlarının ve köy kültürlerinin derinlikli araştırmalarla belgelenmesinin önemine dikkat çekerken, Karacalı Köyü örneği üzerinden Türk kültür tarihiyle ilgili birçok bağlantının kurulabileceğini gösteriyor.
